Jak Gustaw zmienił się w Gertrudę. Znamy wygląd kobiety, która zginęła na słynnym galeonie Vasa
31 lipca 2023, 08:09W 1628 roku zatonął galeon Vasa wybudowany na wojnę z I Rzeczpospolitą. Wrak odnaleziono 300 lat później i wspaniały okręt można podziwiać w specjalnie wybudowanym muzeum. Z Vasą zginęło około 30 osób. Dotychczas wydobyto liczne szczątki ludzkie, które są przedmiotem badań. Dokonano też rekonstrukcji wyglądu części z nich, w tym szkieletu oznaczonego literą „G”. Mężczyznę nazwano Gustawem. Niedawno okazało się jednak, że szkielet należał do kobiety. Dokonano więc kolejnej rekonstrukcji wyglądu i tak oto Gustaw zmienił się w Gertrudę.
Badają, czy uwolnione z wiecznej zmarzliny mikroorganizmy mogą stanowić problem dla środowiska
28 lipca 2023, 14:12Roztapianie się wiecznej zmarzliny wiąże się z uwolnieniem z niej nieznanych nauce mikroorganizmów. Wciąż mamy niewiele informacji na ich temat, nie wiemy, czy tacy „podróżnicy w czasie” mogą po uwolnieniu z wiecznej zmarzliny się rozwijać i przystosować do obecnie panujących warunków. Giovanni Strona z Uniwersytetu w Helsinkach i Wspólnego Centrum Badawczego Komisji Europejskiej wraz z grupą naukowców z Finlandii, Australii i USA przeprowadzili cyfrowe symulacje zachowania mikroorganizmów uwalnianych z wiecznej zmarzliny.
Uniwersytet w Białymstoku testuje unikatową folię, która ma ochronić ptaki przed śmiercią
28 lipca 2023, 09:16Na Uniwersytecie w Białymstoku rozpoczęły się testy specjalnej folii mającej chronić ptaki przed kolizjami ze szklanymi powierzchniami. W ramach badań, współorganizowanych przez UwB, Fundację Szklane Pułapki, austriacką organizację BirdShades i dewelopera Unidevelopment SA, niewidoczną dla człowieka folią pokryto 300 m2 szklanych ścian budynków na uniwersyteckim kampusie. Folia, niewidoczna dla ludzkiego oka, zawiera regularnie powtarzający się wzór, który widać w ultrafiolecie. A ptasie oczy odbierają ten zakres fal.
Serce broni się przed uszkodzeniem w wyniku chemioterapii. Odkrycie pomoże cierpiącym na raka
26 lipca 2023, 12:08Chemioterapia staje się coraz bardziej skuteczna, coraz więcej osób udaje się wyleczyć z nowotworów, jednak wiele z nich ma później problemy z sercem, które z czasem zabijają część byłych pacjentów onkologicznych. Pojawiła się więc nowa dziedzina medycyny, kardioonkologia. Zajmujący się nią naukowcy z University of Illinois Chicago zidentyfikowali właśnie mechanizm, za pomocą którego enzymy mogą pomóc w zapobieganiu uszkodzenia mięśnia sercowego u osób poddawanych chemioterapii.
XVI-wieczne arrasy znów w komplecie. Zakończył się trwający 24 lata projekt konserwatorski
25 lipca 2023, 12:17Po 24 latach zakończył się najdłużej trwający projekt konserwatorski brytyjskiego National Trust. Do Długiej Galerii Hardwick Hall w hrabstwie Derbyshire powrócił ostatni, trzynasty, panel z XVI-wiecznego zestawu arrasów przedstawiających historię biblijnego Gedeona. Projekt kosztował 1,7 mln funtów.
Szybkie rozbłyski radiowe mogą trwać 1000-krotnie krócej niż sądzono
25 lipca 2023, 09:56Szybkie rozbłyski radiowe (FRB – fast radio burst) to tajemnicze intensywne impulsy fal radiowych pochodzących głównie spoza naszej galaktyki. Znamy je od 2007 roku, a naukowcy wciąż nie wiedzą, co je generuje. Codziennie do Ziemi dociera ponad 10 000 FRB. Trwają od milisekund do 3 sekund, jednak w 2022 roku Kenzie Nimmo z Holenderskiego Instutu Radioastronomii znalazła pierwsze dowody na znacznie krótsze rozbłyski. Zebrała grupę naukowców z Holandii oraz USA i zaczęli szukać bardzo krótkich FRB, istniejących niezależnie od dłuższych rozbłysków. Właśnie opublikowali pracę, w której informują, że FRB mogą trwać nawet 1000-krotnie krócej niż sądzono.
Celtowie założyli Morawach najstarszy warsztat szklarski na północ od Alp
24 lipca 2023, 10:37Němčice na Morawach to jedno z najważniejszych stanowisk archeologicznych kultury lateńskiej (V-I w. p.n.e.) w Europie Środkowej. Kultura ta była charakterystyczna dla ludności celtyckiej, a Němčice znajdują się na szlaku bursztynowym pomiędzy Nową Cerekwią w województwie opolskim, a Roseldorf w Dolnej Austrii. Po 20 latach badań archeolodzy wykazali, że znajdowało się tam najstarsze centrum produkcji szkła na północ od Alp.
Miniaturowa galeria van Gogha w zegarku za 150 000 funtów
21 lipca 2023, 17:37Trzy słynne obrazy van Gogha – Słoneczniki, Gwiaździsta noc i Autoportret w szarym pilśniowym kapeluszu – zostały odtworzone w miniaturowej skali i umieszczone wewnątrz zegarka, który można kupić za 150 000 funtów. Długość boku każdego z obrazów wynosi zaledwie 0,5 mm. Umieszczono je na tourbillonie, czyli stosowanej w luksusowych zegarkach obrotowej klatce zawierającej balans i mechanizm wychwytowy.
W tajnej bazie wojskowej pod lodem Grenlandii odkryto zaskakujące fakty z przeszłości Ziemi
21 lipca 2023, 10:52Podczas Zimnej Wojny US Army założyła na Grenlandii tajną bazę Camp Century. Wykonany tam odwiert o głębokości 1390 metrów sięgnął pod pokrywę lodową, pozwalając na pobranie 3,6-metrowego rdzenia gleby i skał. Rdzeń trafił do zamrażarki i zapomniano o nim. Został przypadkowo odkryty w 2017 roku. Okazało się, że w pobranej próbce znajdują się liście i mchy pochodzące z czasów, gdy ten region Grenlandii był wolny od lodu. Kiedy jednak to było? Najnowsze badania dały zaskakującą odpowiedź na to pytanie.
Niezwykła skamieniałość. Ssak poluje na większego dinozaura
21 lipca 2023, 07:48Kanadyjsko-chiński zespół naukowy opisał niezwykłą skamieniałość sprzed 125 milionów lat przedstawiającą mięsożernego ssaka atakującego większego od siebie roślinożernego dinozaura. Oba zwierzęta znajdują się w śmiertelnym uścisku. To jeden z pierwszych dowodów pokazujących, że ssaki polowały na dinozaury, mówi doktor Jordan Mallon, paleobiolog z Kanadyjskiego Muzeum Natury i współautor badań opublikowanych na łamach Scientific Journal.
